SAMEN verder met Hilversum
Met het opstellen van de Begroting 2016 zette de gemeente Hilversum de stap naar een nieuw transparant en politiek afrekenbaar beleid. De Begroting 2017 geeft dit beleid nog meer handen en voeten. Bij elk onderdeel van deze begroting wordt aangegeven wat we willen bereiken. De prioriteiten zijn al eerder vastgelegd in vijf Sterprogramma’s, te weten de Nieuwe persoonsgerichte Zorgtaken, een aantrekkelijk en levendig Centrum, een zichtbare en innovatieve Mediastad, hoogwaardig en duurzaam Wonen en betrokken en zelfstandige Buurten. Deze Sterprogramma’s bestaan uit overkoepelende prestaties uit de vijf afzonderlijke begrotingsprogramma’s (Wonen en leven, Zorg, Werk, Bestuur en Financiën en grondexploitaties) en laten duidelijk zien hoe we verder willen gaan met Hilversum, welke ambities er zijn en waar de bijbehorende geldstromen vandaan komen.
Meten hoe het gaat
Op basis van de jaarlijks terugkerende discussie bevat deze begroting een flink aantal indicatoren om de voortgang van het beleid en de uitvoering te monitoren. Deze indicatoren zijn in eerste instantie gericht op de eerder genoemde politiek bestuurlijke prioriteiten. De gekozen indicatoren hebben tot doel "politiek bestuurlijke sturing aan de voorkant" beter mogelijk te maken. De indicatoren dienen relevant, duidelijk, meetbaar en vergelijkbaar te zijn. In sommige gevallen kunnen nog verdere aanscherpingen wenselijk zijn en dienen meetvorm en nulmeting nog nader uitgewerkt te worden. In de loop van 2017 vindt die nadere aanscherping plaats.
Vanaf dit jaar worden door de gemeenten en provincies ook de effecten van beleid getoetst aan de hand van een vaste set indicatoren. Deze indicatoren zijn door de Rijksoverheid opgesteld en bedoeld om ons te helpen om onze prestaties goed te kunnen vergelijken met andere gemeenten in Nederland. Met behulp van de indicatoren (verplichte en Hilversumse) brengen we de maatschappelijke effecten van onze ambities in Hilversum helder in beeld.
Sámen goed voorbereid aan de slag
De begroting wordt ook nog gepresenteerd op een overzichtelijke website waarop inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties de onderwerpen die voor hen belangrijk zijn, snel kunnen vinden. Zo krijgen Hilversumse inwoners en ondernemers een duidelijk beeld van de gemeentelijke ambities en de daarbij behorende inzet. Op die manier kunnen onze partners het gesprek met de gemeente nog beter voorbereid voeren en kunnen we daadwerkelijk sámen aan de slag.
Samen dromen, durven, doen
Het motto van de Begroting 2017 is ‘Samen dromen, durven, doen’ met de nadruk op het begrip ‘samen’. Samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers doe je meer dan je had durven dromen. We zijn trots op de vele initiatieven waarbij steeds grotere groepen hun betrokkenheid tonen, zich verantwoordelijk voelen en dit laten zien, en hun eigen rol oppakken. We leren hoe we elkaar kunnen versterken en stimuleren en we hebben vertrouwen in de samenwerking en in het uiteindelijke resultaat. Deze ontwikkeling sluit aan bij de omslag die de afgelopen jaren binnen de gemeente is gemaakt. Denk aan de keuze om meer ‘van buiten naar binnen te werken’, het introduceren van de buurtgesprekken en bijvoorbeeld de sterk verbeterde samenwerking met de mediasector, bedrijfsleven en centrumondernemers. We werken sámen met de inwoners en met tal van andere, betrokken partijen aan de toekomst van Hilversum.
Buiten dynamisch, binnen alert
Er zijn veel nieuwe ontwikkelingen waar we iets mee kunnen of zelfs móeten doen. Denk daarbij aan het vluchtelingenvraagstuk, aan bedrijven en instellingen die plotseling komen of gaan, maar ook aan nieuwe wetgeving en het vormgeven aan niet dagelijkse ambities. Dat vereist alertheid, reflectievermogen en flexibiliteit in ons beleid en bij de uitvoering daarvan. Onze organisatie moet in staat zijn om snel en adequaat op veranderingen te reageren zonder dat de continuïteit van beleid en de dagelijkse taken verloren gaat. We mogen de regie niet uit het oog verliezen en hanteren daarom goed geoliede, eenvoudige en gestandaardiseerde procedures. Om dit alles te bereiken wordt onze dienstverlening zoveel mogelijk gedigitaliseerd.
Wij zijn ons bewust van de rol en verantwoordelijkheid naar tal van belanghebbenden buiten de gemeentelijke organisatie. Die rol verandert richting het scheppen van ruimte voor anderen en soms zelfs los loslaten. Tegelijkertijd mag ook van de gemeente worden verwacht dat zij optreedt als dat nodig is. Vandaar dat we in de organisatie vaak zeggen "loslaten is het anders vastpakken."
We zien hierbij ook diverse meer structurele en wettelijke ontwikkelingen. Een goed voorbeeld hiervan is de nieuwe Omgevingswet. In deze wet worden de regels voor ruimtelijke plannen vereenvoudigd en samengevoegd. De wet heeft ingrijpende gevolgen voor de gemeentelijke manier van werken en voor de mogelijkheden om fysiek-ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken. Ook beïnvloedt deze wet hoe wij omgaan met onze omgeving en onze houding naar initiatieven van inwoners en ondernemers. De nieuwe Omgevingswet treedt naar verwachting medio 2019 in werking. De gemeente gaat uiteraard in 2017 verder met de voorbereidingen.
Een belangrijk aandachtspunt is de toestroom van vluchtelingen naar Nederland en de daaruit voortvloeiende taakstelling voor Hilversum om statushouders te huisvesten én beter te begeleiden bij hun integratie in Hilversum. Daarvoor is het hebben van werk en het beheersen van de Nederlandse taal van groot belang. Internationale ontwikkelingen kunnen gevolgen hebben voor die toestroom en het is aan de gemeente om daar adequaat op te reageren.
Er staat veel op stapel
De Kadernota 2016, waarin de politieke prioriteiten voor 2017 staan, is gebruikt als leidraad voor de begroting van 2017. Zo werd een voorschot genomen op de plannen die de gemeente Hilversum voor dit jaar heeft. 2017 zal in hoge mate in het teken staan van uitvoering. De resultaten van twee jaar ambitieus beleid en voorbereiding in Hilversum worden zichtbaarder. Die uitvoering is grotendeels gericht op de 5 Sterprogramma's, de politiek bestuurlijke prioriteiten Nieuwe Zorgtaken, Centrum, Media, Wonen en Buurten en de 3 kernwaarden van het coalitiebeleid: veiligheid, duurzaamheid en participatie.
Allemaal veilig in Hilversum
Het gevoel van veiligheid in Hilversum moet verder groeien. Samen met bewoners, jongeren en betrokken instanties zet de gemeente zich in voor veilige en leefbare buurten. Het beleid van het integraal veiligheidsplan wordt doorgezet. Zo stimuleert de gemeente sterke buurten, met als doel dat inwoners meer betrokken raken en meer invloed en verantwoordelijkheid krijgen voor dat wat er gebeurt in hun eigen buurt.
Jeugdboa’s, buitengewone opsporingsambtenaren, moeten helpen jeugdoverlast terug te dringen. De brandveiligheid bij senioren en verminderd zelfredzamen verdient meer aandacht en actie. We zorgen ervoor dat (zorg)professionals meer achter de voordeur komen. Wij zetten in op het actief leggen van de verbinding tussen veiligheid en zorg.
Ten slotte zal de aandacht voor veilig uitgaan en evenementen zoals die tijdens de jaarwisseling beslist niet verminderen. In het Integraal Veiligheidsplan zijn onze ambities op het gebied van de lokale veiligheid vastgesteld. Tot en met de Begroting 2016 werden de uitgaven voor het beleid gericht op Veilig uitgaan gedekt door een bestemmingsreserve. Deze reserve is nu opgebruikt. Met het nieuwe budget is de voortzetting van dit beleid verzekerd en daarmee kunnen ook onze ambities uit het Integraal Veiligheidsplan worden gerealiseerd.
Naar een duurzame en groene stad
Met een duurzaamheidsfonds en gerichte investeringen kan Hilversum snel duurzamer worden. Wij zetten in op ondersteuning van groene energie initiatieven en duurzaamheidsmaatregelen van bedrijven, particulieren en nieuwe samenwerkingsvormen bijvoorbeeld in buurten.
Voor de kwaliteit van wonen en de omgeving op Anna's Hoeve zijn de duurzaamheid en het groen van deze nieuwe woonwijk altijd leidraad geweest. In 2017 krijgt de kwaliteit van deze nieuwe woonwijk nog een extra impuls. Er is bijvoorbeeld gestart met een verkenning naar de aanleg van een zonneweide. Samen met de nieuwe bewoners, de provincie, de gemeente Laren en het Goois Natuur Reservaat wordt gekeken naar de mogelijkheden om het gebied en de openbare ruimte duurzaam, groen en innovatief in te richten. In de begroting is financiële ruimte gecreëerd om te kunnen investeren in uiteenlopende recreatieve maatregelen.
Verder krijgen ook Zonnestraal en Geopark in 2017 de aandacht die zij verdienen.
Participatie en onderwijs: iedereen doet mee
Om te zorgen dat meer mensen naar werk worden geholpen moeten extra inspanning worden geleverd. In 2017 trekken gemeenten en regio meer regie naar zich toe en verbeteren ze de werkwijze. Zolang mensen echter nog geen baan hebben moet een beroep gedaan worden op uitkeringen. De BUIG is daarom voor 2017 en meerjarig flink opgehoogd.
We willen inwoners, instellingen en bedrijven nog meer laten participeren in en betrekken bij Hilversum. Daarom wordt een plan uitgewerkt voor een stadspas (de Hilversumpas), die voor alle inwoners veel kan betekenen. We doen dit samen met onze partners, waarbij zij de regierol gaan innemen en wij daarin volgend zijn.
We gaan faciliteiten aanbieden om leerlingen die een taalachterstand hebben, extra taalonderwijs op school te geven. Ook willen we dat het onderwijs beter aansluit op de arbeidsmarkt. Daarom gaan we in 2017 samen met de onderwijsinstellingen én samen met jongeren het Regionaal Uitvoeringsprogramma jongeren, onderwijs en werk uitvoeren. In dit in 2016 opgestelde programma is ook het Convenant Vroegtijdig schoolverlaten (VSV) opgenomen.
In het najaar van 2016 en in het eerste kwartaal van 2017 wordt er een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar de mogelijkheden om de aanwezigheid en positie van het Middelbaar en het Hoger Beroepsonderwijs in Hilversum te versterken. Een plan daartoe moet in het schooljaar 2017/2018 worden gerealiseerd. Onderwijs gericht op onze cultureel economische pijlers (media, architectuur en muziek) verdienen daarbij speciale aandacht en daarin willen we onze jonge inwoners al van jongs af aan meenemen.
Laagdrempelig en persoonsgebonden organiseren van de nieuwe zorgtaken
Bij het Sociaal Plein kunnen inwoners terecht voor vragen over inkomen, zorg en werk. In twee jaar tijd is niet alleen het aantal vragen toegenomen, maar ook zijn de vragen veelomvattender geworden, waardoor de werkdruk toeneemt. In 2017 nemen we maatregelen om het Sociaal Plein daarop in te richten. Omdat veel vragen ook laagdrempelig door de zorg- en buurtnetwerken kunnen worden opgepakt, gaan de zorgprofessionals van deze netwerken in 2017 nauwer samenwerken met het Sociaal Plein.
Ook willen we voor onderwerpen waar de schaal van onze gemeente te klein voor is, aansluiten bij andere gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek. Zo gaan we in 2017 een nieuwe regionale crisisorganisatie inrichten.
Een goede communicatie moet ervoor zorgen dat inwoners ons weten te vinden en zich vrij voelen om zich te uiten over het verbeteren van hun zorg. Door deze maatregelen kunnen ze zoveel mogelijk zelf de regie houden.
Ambitieuze plannen voor de binnenstad
Initiatieven die in deze raadsperiode zijn genomen voor de herinrichting van een aantal strategische locaties in de gemeente gaan door. Het gaat in sommige gevallen om meerjarige grote projecten die pas na deze raadsperiode zijn gerealiseerd. In 2017 willen we concrete, voorbereidende stappen zetten met de plannen voor het stationsgebied. Dit gebied moet een inspirerende toegang tot de stad worden. Het gaat om een project dat een aantal jaren duurt. In de begroting is ruimte gereserveerd om de voorbereidingskosten te betalen die nodig zijn voor de ontwikkeling van het stationsgebied.
Het Marktplein zal in 2017 het stralende middelpunt van de stad zijn en ook het Gooilandplein krijgt de vergroening die zij verdient. De Kerkbrink heeft behoefte aan nieuwe vitaliteit, die meer gelegen is in invulling en activiteiten dan in fysieke inrichting. In 2017 wordt vorm gegeven aan concrete voorstellen om de Kerkbrink een aantrekkelijke en specifiekere profilering te geven, waardoor de functie als belangrijk plein in de stad beter kan worden ingevuld.
In 2017 wordt een nieuw ontwikkelingsplan voor het Arenapark verder uitgewerkt om van dit kantorenpark een multifunctionele locatie te maken. De toekomst van het park is sterk verbonden met de ontwikkelingen van een van haar grote bewoners Nike. In de begroting 2017 is een budget gereserveerd voor de planvorming.
Mediastad Hilversum blijft creatief
Ons doel is Hilversum op de kaart te zetten en te behouden als Mediastad en daarom worden bij die identiteit passende evenementen gesteund. De komende jaren zijn bepalend voor de levensvatbaarheid van de creatieve industrie, die een groot deel van onze economie bepaalt. We bereiken een kanteling, met als inzet de doorontwikkeling naar de Digitale Mediastad. In de Kadernota 2016 staan daarvoor plannen die in de begrotingen van 2017 en de volgende jaren worden gerealiseerd.
Hilversum blijft het knooppunt van mediacultuur met een open economie. Dat is te merken in de toename van mediabedrijven, creatieve starters en digitale en technologische experimenten waarvoor in de mediastad ruimte gemaakt wordt; ondernemerschap als bron voor innovatie. We willen een toename van de mediagerelateerde opleidingen, op de praktijk gerichte kennisoverdracht en samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven voor de ontwikkeling van brede media gerelateerde kennis; ontwikkeling van talent. Bovendien zal mediacultuur in de stad te voelen en te zien zijn in de openbare ruimte; de binnenstad als podium voor onze media.
De stad kan die identiteit niet behouden zonder intensief samen te werken met bedrijven, kennisinstellingen, omliggende steden, met Economic Boards en met de Rijksoverheid. Middelen voor Mediavisie en Media Mile zijn bewaard in de reserve Creatieve Sector. Ook wordt doorgewerkt aan het binnenhalen en realiseren van grotere evenementen, waaronder het tweede Dudokconcert en 3FM/Serious Request 2017. Om de identiteit uit te dragen, evenementen te begeleiden, nieuwe ondernemers en partners te vinden, en het "mediapodium" actueel en dynamisch te houden wordt in de loop van 2017 een vorm van citymarketing en organisatiestichting opgericht.
Een woonvisie met kwaliteit
In 2016 is de woonvisie vastgesteld en hebben we prestatieafspraken gemaakt met woningcorporaties en huurdersorganisaties. Een belangrijke focus in die visie is de kwaliteit van woningen en het wonen in Hilversum. De prestatieafspraken met woningcorporaties en huurdersorganisaties leiden in 2017 tot een versnelde realisatie van meer dan 200 sociale huurwoningen. Dat is nodig om de sociale woningvoorraad op peil te houden en te kunnen voldoen aan onder meer de opgave voor huisvesting van statushouders. In 2017 zetten we ons daarnaast in voor de realisatie van meer (huur)woningen in het middensegment. We willen de woningmarkt in Hilversum daarmee in beweging krijgen en de vraag naar dit soort woningen onder jonge gezinnen, senioren en starters accommoderen. De locaties voor woningbouw in 2017 zijn bekend. Ondertussen kijken we ook verder voor de jaren erna en hoe we de opgave uit de woonvisie in goede balans brengen met de ruimtelijke kwaliteit, het groen en ons erfgoed. Er zijn verschillende locaties waar we in 2017 extra aandacht voor hebben, denk daarbij aan het Venetapark, Werf 35, Anna’s Hoeve en gaan we met private partijen en woningcorporaties concrete stappen maken met de transformatie van oude kantoorgebouwen naar wonen in het centrum en daarbuiten zoals op Lucent.
Nieuwe samenwerking met de buurten
In 2017 willen we een ferme stap maken bij het verder versterken van het buurtgericht werken in Hilversum. En dat op een manier die passend is bij de eisen die de maatschappij aan ons als overheid stelt. Dat betekent wat voor alle partijen: bewoners, bedrijven, ambtenaren en gemeentebestuur.
De afgelopen jaren is de functie van buurtcoördinator geïntroduceerd. Inmiddels blijkt dat veel Hilversummers de komst van deze buurtcoördinatoren als prettig ervaren. Er is een herkenbaar gemeentelijk aanspreekpunt en mensen ervaren dat de gemeente in de wijken letterlijk “dichterbij” is komen te staan. En dat willen we de komende jaren verder uitbouwen. En vooral ook om de kracht en de energie van alle 88.000 Hilversummers maximaal aan te boren en waar mogelijk te versterken.
Doelstelling is dat in 2017 een kader voor het buurtgericht werken in Hilversum wordt vastgesteld. In deze notitie wordt onder meer aangegeven hoe de gemeente Hilversum de komende jaren het integrale buurtgericht werken verder wil versterken. En welke stappen we daarin concreet gaan zetten. We willen wijkinitiatieven rond bijvoorbeeld urban farming, collectieven voor duurzame energie en experimenten met buurtrechten verdiepen en versterken. Ook wordt in 2017 een cyclus van buurtgericht werken (wijkanalyse, buurtplan, monitor) per wijk ingevoerd. En verder wordt onze wijkgerichte informatie via digitale platforms (website) toegankelijk gemaakt.
Naast de sterprogramma's zijn er ook enkele onderwerpen die gezien de ontwikkeling in de begroting benoemd moeten worden:
Op naar een goed bereikbaar Hilversum
In de begroting 2017 zijn voor de jaren 2017 tot en met 2020 middelen vrijgemaakt voor het uitvoeren van de Structuurvisie Verkeer en Vervoer 2030. De vier belangrijkste streefdoelen in de Structuurvisie zijn (1) Hilversum blijft fietsen, (2) een moderner Openbaar Vervoersysteem, (3) een betere, veilige en duurzaam gebruikte verkeersruimte en (4) het oplossen van resterende, infrastructurele knelpunten. In 2017 worden bovendien de eindtijden voor betaald parkeren in de buurten rond het Centrum teruggebracht van 21.00 uur naar 19.00 uur en investeren we in een tolerantere handhaving van het parkeerbeleid.
Ook in de regio staan we sámen sterk
In de zomer van 2016 is in de Regio Gooi en Vechtstreek een bestuurskrachtonderzoek uitgevoerd. Bestuurskracht is het vermogen van een gemeente om resultaten te behalen, het ‘kunnen doen wat je van plan was’. Daarin beïnvloeden lokale en regionale bestuurskracht elkaar. Het onderzoek was dan ook gericht op de vraag of we ook in de toekomst bestuurlijk goed in staat zijn om de maatschappelijke opgaven en ambities te realiseren die we als Hilversum én als regio hebben. In 2017 wordt duidelijk hoe de regionale samenwerking verder vorm krijgt. Verder verwachten we kosten voor het uitvoeren van de Regionale Samenwerkingsagenda (RSA). Om in 2017 enige financiële ruimte te hebben voor nieuwe, innovatieve ontwikkelingen in deze samenwerkingsverbanden wordt daarvoor nu al een werkbudget gereserveerd.
Bij de Kadernota 2016 zijn ook plannen aangekondigd voor het versterken van de positie van de regio en Hilversum in (boven)regionale samenwerkingsverbanden en voor het uitvoeren van concrete, regionale activiteiten. Hiermee sluiten we steeds beter aan op de agenda van de grote steden op ons heen. De samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) wordt dan ook vernieuwd en geïntensiveerd. Hilversum is lid van de Economic Board Utrecht (EBU) en het wethoudersoverleg van de provincie Utrecht (PRES). Dit alles leidt tot praktische samenwerking bij diverse activiteiten.
Sportstad Hilversum biedt kansen
In de Kadernota 2016 is vanaf 2016 structureel een bedrag gereserveerd voor een Sportinvesteringsfonds, dat het voor sportverenigingen met een eigen accommodatie gemakkelijker moet maken om te investeren in hun accommodatie. Dit fonds wordt samen met de sportverenigingen in Hilversum uitgewerkt.
Actualiseren van kaders en beleid
Behalve nieuw beleid bevat de Kadernota 2016 zijn er onderwerpen die moeten worden geactualiseerd. Het gaat allereerst om het Podium de Vorstin, een blikvanger van de stad en onderdeel van de identiteit van Hilversum als Mediastad. Wij ondersteunen bij actualisering van de conceptuele grondslag en het stabieler maken van de bedrijfsvoering. Geactualiseerde plannen moeten leiden tot een toekomstbestendig poppodium.
Verder blijven we de eigen juridische en financiële risico’s beheersen, ook binnen de financieel meest risicovolle processen. We sturen steeds scherper met de verbeterde indicatoren en met het moderniseren van onze financiële regels ontstaat een stevige basis voor onze financiële huishouding. Dat biedt een basis voor het uitvoeren van onze dagelijkse taken én de voltooiing van onze sterren.
Samen succesvol zijn
Voor 2017 staat een zeer ambitieuze agenda op stapel. De budgettaire kaders daarvoor leveren meerjarig een sluitende begroting op. Het is duidelijk dat we volgend jaar in alle opzichten succesvol kunnen laten zijn, zeker als iedereen meehelpt en we het samen doen!